موضوع این مقاله تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس است. بسیاری از افراد به دلیل عدم آشنایی دقیق با این دو حوزه، عزت نفس را با اعتماد به نفس اشتباه می گیرند در حالیکه این دو عنوان نه تنها در معنا و مفهوم متفاوند بلکه هر کدام باعث به وجود آمدن ویژگی های مختلفی در زندگی فرد شده و مزایای به خصوص خود را دارند.
همان طور که گفته شد برای درک بهتر این مسئله و تشخیص درست عزت نفس و اعتماد به نفس از یکدیگر در این مقاله به موضوع تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس خواهیم پرداخت و علاوه بر تعریف هر کدام از این دو موضوع به طور مجزا، تفاوت های آن ها را نیز بررسی خواهیم کرد.
- عزت نفس چیست؟
- اعتماد به نفس چیست؟
- تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس در چیست؟
- عزت نفس بهتر است یا اعتماد به نفس؟
- داشتن عزت نفس چه مزایایی دارد؟
- کمبود عزت نفس باعث چه مشکلاتی می شود؟
- اعتماد به نفس کاذب چیست؟
- میزان طبیعی اعتماد به نفس چه مقدار است و مزایای آن چیست؟
- تقویت اعتماد به نفس از چه روش هایی امکان پذیر است؟
- چه راهکارهایی برای تقویت عزت نفس وجود دارد؟
عزت نفس چیست؟
عزت نفس چیست؟یکی از مباحث مهم مطرح در روانشناسی، عزت نفس و اعتماد به نفس می باشند. این دو مبحث علی رغم شباهات، دارای تفاوت های زیادی هستند که بررسی این تفاوت ها موضوع این مقاله است. در این بخش از مقاله تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس ابتدا به تعریف عزت نفس خواهیم پرداخت.
عزت نفس و مفهوم آن
عزت نفس به معنی ارزشمندی وجود انسان است. در مورد تعریف عزت نفس اختلاف نظرات زیادی وجود دارد و هنوز هم یک تعریف واضح برای این واژه تعیین نشده است اما عزت نفس را می توان احساس وجودی انسان نسبت به خود با پذیرش تمام ویژگی ها و نکات مثبت و منفی شخصیتی دانست.
به عبارتی دیگر زمانی که فرد به ارزش ها و توانمندی های خود ایمان داشته باشد و برترین ویژگی های شخصیتی خود را شناخته و در جهت ارتقا آن ها تلاش کند می توان گفت که فرد دارای عزت نفس است. عزت نفس یک ویژگی درونی است که از روش های مختلفی می توان آن را تقویت کرد. وجود عزت نفس در زندگی انسان ها بسیار الزامی است.
ویژگی های فرد برخوردار از عزت نفس
ویژگی های مختلفی وجود دارند که برخورداری از آن ها نشان دهنده وجود عزت نفس در فرد است. از جمله این ویژگی ها می توان استقبال فرد از رشد و ارتقای شخصیت و اخلاقیات را نام برد.
همچنین افراد دارای عزت نفس همواره به دنبال کشف نکات مثبت و منفی در وجود خود هستند. این افراد معمولا پذیرای نظرات دیگران هستند حتی اگر خود صاحب نظر باشند. داشتن انگیزه، تلاش دائمی و درس گرفتن از اشتباهات و پذیرش شکست و توانایی قبول انتقادات دیگران از دیگر ویژگی های افرادی است که دارای عزت نفس می باشند.
اعتماد به نفس چیست؟
اعتماد به نفس چیست؟اعتماد به نفس یکی از واژه هایی است که بسیار به گوش می رسد. برخورداری از این ویژگی باعث توانایی فرد در انجام بسیاری از کارها و مسئولیت ها می شود. بسیاری از افراد اعتماد به نفس را با عزت نفس اشتباه می گیرند، پیش از توضیح تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس در مورد مفهوم اعتماد به نفس توضیحاتی را ارائه خواهیم کرد.
مفهوم اعتماد به نفس
اعتماد به نفس به معنای ایمان و اعتماد فرد به توانایی های خود است. در این تعریف فرد خود را ارزشمند و بسیار توانمند تصور می کند. اعتماد به نفس یک نیاز مهم در انسان است که برای موفقیت در زندگی نیاز است به مقدار کافی وجود داشته باشد.
هنگامی که فرد از اعتماد به نفس خوبی برخوردار باشد بیشتر احساس مفید بودن کرده و خوشبختی را بیشتر احساس می کند. افراد دارای اعتماد به نفس معمولا در هر مرحله زندگگی از روابط شخصی تا روابط کاری موفق تر عمل می کنند.
اعتماد به نفس موجب بالا رفتن کیفیت عملکرد افراد می شود و کمک می کند فرد با اطمینان به خود از بس بسیاری از مشکلات برآید. به عبارت دیگر اعتماد به نفس نیز داشتن یک دید مثبت نسبت به خود و ویژگی های خود است.
ویژگی افراد دارای اعتماد به نفس
افرادی که دارای اعتماد به نفس هستند در برخوردها و روابط خود موفق تر عمل می کنند. این موفقیت ناشی از اطمینان به ویژگی های مثبت خود است.
افراد دارای اعتماد به نفس تلاش می کنند که دیگران ویژگی ها و نکات منفی شخصیتی آن ها را نبینند تا جایی که حتی اگر در انجام کاری تبحر نداشته باشند با برخورداری از اعتماد به خود اقدام به انجام آن می کنند. افرادی که دارای اعتماد به نفس هستند معمولا شخصیت اجتماعی و برون گرا داشته و در انجام هر کاری داوطلب می شوند.
تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس در چیست؟
برای بررسی تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس نیاز به آشنایی با این دو مفهوم به طور مجزا بود که در بخش های قبلی به طور کامل توضیح داده شدند. عزت نفس و اعتماد به نفس نه فقط در تعریف دارای تفاوت هایی هستند بلکه در مفهوم نیز دارای تفاوت های زیادی می باشند.
اعتماد به نفس جزئی از عزت نفس
بنا به تعریف های گفته شده اعتماد به نفس را می توان جزئی از عزت نفس دانست. در واقع در شکل درست و اصلاح شده اعتماد به نفس، به عزت نفس تبدیل می شود. اعتماد به نفس یک باور فردی است در حالیکه عزت نفس حسی حقیقی است که فرد دارای آن در صورت عدم برخورداری از ویژگی باور شده در جهت رسیدن به آن تلاش می کند. به همین دلیل با اصلاح اعتماد به نفس، این حس به عزت نفس تبدیل می شود.
سنجش ارزش
در عزت نفس به طور دائم ارزش های وجودی سنجش می شوند و تلاش می شود که این ارزش ها تقویت شده و به آن ها افزوده شود در حالیکه در اعتماد به نفس افراد با اطمینان به اینکه تمام ویژگی های آن ها در حد مطلوب هستند تلاشی برای سنجش خود و تغییر ویژگی ها نمی کنند.
تلاش و انگیزه ارتقا فردی
همان طور که در بخش قبل گفته شد، دیگر تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس در تلاش آن هاست. افرادی که دارای عزت نفس هستند دائما در تلاش برای ارتقا ویژگی های خود هستند.
در واقع عزت نفس به شکل انگیزه ای برای بهبودی سطح زندگی افراد است در حالیکه افراد دارای اعتماد به نفس هرچند در انجام هرکاری پیش قدم هستند اما غالبا تلاشی برای بهبودی خود ندارند.
انتقاد پذیری
افراد دارای عزت نفس معمولا انتقاد پذیری بیشتری نسبت به افراد دارای اعتماد به نفس دارند. انتقاد پذیری در حل مشکلات شخصیتی بسیار کمک کننده است.
افراد دارای عزت نفس حتی در صورت برخورداری از نظرات مناسب نیز، به نظرات دیگر افراد توجه می کنند و در تصمیم گیری های خود تمام نظرات را مد نظر قرار می دهند. انتقاد پذیری در افراد دارای اعتماد به نفس معمولا کمتر است چون تصور می کنند تمام ویژگی ها را در حد خوب و اعلا دارند.
عزت نفس بهتر است یا اعتماد به نفس؟
عزت نفس بهتر است یا اعتماد به نفس؟بنا به تعریفات گفته شده ممکن است این سوال ایجاد شود که کدام یک از دو ویژگی گفته شده بهتر است، اعتماد به نفس یا عزت نفس و افراد باید در تلاش برای کسب کدام یک باشند. هر چند برخورداری از هر دو ویژگی نیز امکان پذیر است اما به دلیل شباهت های زیاد عزت نفس و اعتماد به نفس بهتر است که یکی از این دو ویژگی که فرد نیاز بیشتری به آن دارد بیشتر تقویت شده و از آن استفاده شود.
تاثیر عزت نفس و اعتماد به نفس در زندگی
عزت نفس باعث می شود که فرد در برابر مشکلات مقاومت بیشتری داشته باشد و با اطمینان و انگیزه بالاتر برای حل مشکلات خود تلاش کند. افراد دارای عزت نفس، نسبت به شخصیت خود احترام بیشتری می گذارند حتی در صورتی که فرد دارای مشکلات و ضعف هایی در رفتار خود باشد نیز با پذیرش این ضعف ها در جهت رفع آن ها تلاش می کند.
اعتماد به نفس نیز به همین نسبت موجب بهبود در برخورد با دیگران، افزایش میزان موفقیت، ارتباط مناسب و بهتر با اعضای خانواده، دوستان و… و همچنین عملکرد بهتر در محل کار می شود، با این تفاوت که در صورت وجود مشکل در رفتار و شخصیت فرد، تلاشی برای تغییر آن نمی کند.
به همین دلیل می توان گفت که برخورداری از عزت نفس در ارتقای شخصیت فردی موثرتر است و بهتر است تلاش شود که این ویژگی در وجود فرد شکل گرفته و به حد کافی رشد پیدا کند.
داشتن عزت نفس چه مزایایی دارد؟
داشتن عزت نفس چه مزایایی دارد؟با توجه به اینکه عزت نفس عنصر مهمی در وجود فرد است و نقش زیادی در ارتقای شخصیت وی دارد تلاش برای کسب این ویژگی و ایجاد آن ضروری است. برخورداری از عزت نفس بالا دارای مزایای مختلفی است که از جمله آن مواردی که در ادامه بیان می کنیم را می توان مثال زد.
مزایای برخورداری از عزت نفس بالا
افراد دارای عزت نفس قدرت پذیرش بیشتری در مورد آنچه خود و دیگران هستند دارند و در مورد هدف زندگی و نیازهای خود نیز اطلاعات و آگاهی بیشتری نسبت به دیگر افراد دارند.
عزت نفس بالا همچنین باعث آرامش بیشتر می شود و در برخورد با شرایط استرس زا فرد آمادگی بیشتری دارد. عزت نفس معمولا باعث شادی و احساس مثبت بودن دائمی نیز می شود و انگیزه فرد در زندگی و اشتیاق وی به یادگیری را افزایش می دهد.
اطمینان به خود، انگیزه برای حل مشکلات، تمایل برای همدلی با دیگران، توجه به دیگر افراد، تعادل احساسی و… از دیگر مزایای افرادی هستند که دارای عزت نفس بالا می باشند. همچنین عزت نفس و افراد دارای آن منجر به سازگاری می شود.
در واقع افراد دارای این ویژگی با شرایط زندگی خود همذات پنداری بیشتری کرده و با پذیرش اینکه حضور در موقعیت نامناسب زندگی به خود شخص نیز بستگی دارد در جهت خروج از آن و بهبودی موقعیت زندگی تلاش می کنند.
کمبود عزت نفس باعث چه مشکلاتی می شود؟
کمبود عزت نفس باعث چه مشکلاتی می شود؟کمبود عزت نفس یک مشکل بسیار مهم و دردسرساز است که باید در درمان آن به طور جدی تلاش شود. کمبود عزت نفس در تمام جنبه های زندگی فرد تاثیرگذار است. این مسئله باعث شکست در روابط عاطفی، عقب ماندگی در مسائل شغلی و مشکلات زیاد در روابط اجتماعی می شود تا جایی که منجر به سرخوردگی فرد شده و حتی فرد را از انجام ساده ترین کارها نیز باز می دارد.
عذرخواهی دائمی
یکی از مشکلات کمبود ویژگی اعتماد به نفس، عدم اطمینان کافی فرد به خود است. افراد دارای این کمبود حتی در صورتی که در مشکلی بی تقصیر نیز باشند دائما عذرخواهی کرده و خود را مقصر می دانند. این مسئله گاهی به حدی جدی و شدید می شود که حتی در صورت ضرر دیدن شخص نیز، خود را مقصر دانسته و از فردی آسیب رسان عذرخواهی می کند.
اعتقاد کاذب به شانس
همچنین این افراد همواره معتقدند که همه چیز به شانس بستگی داشته و تلاش در زندگی بی تاثیر است. این افراد تمام موفقیت ها و خوشبختی دیگران را وابسته به شان دانسته و معتقدند چون نسبت به بقیه دارای شانس کافی نیستند در زندگی خود موفق نیستند. مطابق با اعتماد دارای کمبود عزت نفس، موفقیت تنها نصیب افرادی می شود که شانس کافی دارند.
عدم توانایی در کنترل هزینه ها
افراد با کمبود عزت نفس معمولا در کنترل و برنامه ریزی هزینه های خود ناموفق هستند. این افراد برای ارضای کمبود عزت نفس خود و ایجاد حس شادی در خود اقدام به خریدهای بیهوده و فعالیت هایی از این دست می کنند. این افراد مدیریتی در هزینه ها نداشته و دائما در حال مقایسه وضعیت مادی زندگی خود با دیگران هستند و تلاش می کنند احترام و… را با هزینه کردن کسب کنند.
مشکلات روابط
افراد دارای کمبود عزت نفس بیشتر از دیگران دچار مشکلات در روابط خود می شوند. چه روابط کاری و چه روابط زناشویی در افراد با این ویژگی متزلزل تر بوده و بیشتر دچار اختلالات می شود. افراد با کمبود عزت نفس به جای حضور در اجتماع و ایجاد روابط تلاش می کنند که از ارتباط گیری خودداری کرده و تنهایی و پنهان کردن خود را به هرکاری ترجیح می دهند.
وسواس
وسواس از دیگر ویژگی های افرادی است که کمبود عزت نفس دارند. این وسواس که نشات گرفته از این حس است که در انجام کار خود موفق نیستند باعث انجام چندین باره کارها می شود به حدی که به عنوان مثال یک شستن ساده دست ها را آنقدر تکرار می کنند که دچار زخم و آسیب به بدن می شوند.
رو آوردن به دروغگویی
در نهایت افراد دچار کمبود عزت نفس برای جبران مشکلات خود از روش های اشتباه مانند دروغگویی استفاده کنند، با این تصور که گفتن دروغ باعث حل مشکلات آن ها شده و در برخورد با سایرین آن ها را قوی تر نشان می دهد.
اعتماد به نفس کاذب چیست؟
اعتماد به نفس کاذب چیست؟در ادامه بررسی تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس، بد نیست که در مورد یکی دیگر از واژه های پرکاربرد در این حوزه نیز توضیحاتی را ارائه داد. اعتماد به نفس کاذب دیگر موضوعی است که هنگام صحبت در مورد عزت نفس و اعتماد به نفس به گوش می خورد. این وضعیت که بسیار شبیه به اعتماد به نفس می باشد در صورت عدم کنترل باعث مشکلات جدی در فرد می شود.
تعریف اعتماد به نفس کاذب
هرچند در معنی لغوی اعتماد به نفس کاذب به معنی برخورداری از این ویژگی در حد بیشتر است اما اعتماد به نفس کاذب یکی از انواع کمبود اعتماد به نفس می باشد. در واقع در این حالت فرد به اشتباه خود را بیشتر و بهتر از چیزی که هست می داند و تلاش می کند که به دیگران وضعیتی از شخصیت خود را نشان دهد که دارای آن نیست.
در واقع در صورتی که در انجام یک کار ناتوان باشد، علی رغم این موضوع تلاش می کند که با بزرگ نشان دادن توانایی، این عدم توانمندی را پوشش داده و از بروز آن برای دیگران جلوگیری کند.
افراد دارای اعتماد به نفس کاذب
یکی از ویژگی های مهم افرادی که دارای اعتماد به نفس کاذب هستند این است که دائما نیاز به تایید و تشویق دیگران دارند. در واقع ارزش خود را در تاییدی که از دیگران می گیرند دانسته و در صورتی که این تایید را دریافت نکنند نسبت به خود احساس مناسبی نخواهند داشت.
هرچند رفتار اینگونه اشخاص به گونه ای است که آن ها را با اعتماد به نفس بالا نشان می دهد اما با بررسی صحبت ها و اعمال آن ها می توان نشانه هایی از دروغ و بزرگ نمایی را پیدا کرد و حتی برخی تلاش می کنند از طریق این بزرگ نمایی ها دیگران را تحت تاثیر خود قرار دهند.
در ابتلا به اعتماد به نفس کاذب مشکلاتی که در سنین رشد در شخصیت فرد ایجاد می شوند تاثیر زیادی دارد. به عنوان مثال تشویق بی جا و بی حد والدین ممکن است باعث ایجاد این حس در فرد شود.
میزان طبیعی اعتماد به نفس چه مقدار است و مزایای آن چیست؟
میزان طبیعی اعتماد به نفس چه مقدار است و مزایای آن چیست؟با توجه به اینکه در تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس گفته شد که اعتماد به نفس جزئی از عزت نفس است، می توان گفت که با تقویت و اصلاح این ویژگی می توان آن را به عزت نفس تبدیل کرد و از تمام مزایای آن بهره مند شد. با این حال وجود اعتماد به نفس در حد طبیعی نیز نه تنها مشکل ساز نبوده بلکه در موارد زیادی موجب کمک و ارتقای فردی می شود.
میزان مناسب و طبیعی اعتماد به نفس
مقدار مناسب اعتماد به نفس بسته به شرایط زندگی فرد متفاوت است. این مقدار باید در تمام دوره های زندگی به حدی باشد که فرد تصور واقعی از خود داشته و همواره خود را مثبت و مفید بپندارد، در واقع از کاذب شدن و زیاده روی بیهوده یا کمبود آن جلوگیری شود. نگرش فرد در مورد اعتماد به نفس خود باید دقیق و متعادل باشد و در صورت نیاز و مشاهده ضعف و کمبودها در این ویژگی مقاومتی در برابر اصلاح و رشد آن نداشته باشد.
مزایای برخورداری از اعتماد به نفس
اعتماد به نفس یکی از ویژگی هایی است که حس شجاعت را در فرد افزایش می دهد. مقابله با مشکلات و ورود به شرایط جدید برای تمام افراد کار ساده ای نیست و در این وضعیت معمولا افرادی موفق عمل می کنند که از اعتماد به نفس خوبی برخوردار باشند. افراد با اعتماد به نفس کافی هراسی از خروج قید و بندهای عادی شده زندگی نداشته و برای کسب تجربه های جدید آماده می باشند.
این افراد معمولا اهداف را بزرگتر از توانایی خود انتخاب می کنند که در حد معقول نه تنها ایجاد مشکل نکرده بلکه به دستیابی سریعتر فرد به اهداف بزرگتر نیز کمک می کند.
همچنین افراد دارای اعتماد به نفس حس بهتری نسبت به خود و وضعیت زندگی داشته و با تکیه بر این حس در تمام ابعاد زندگی مانند ایجاد روابط، حضور در کار و… موفق تر عمل می کنند.
تقویت اعتماد به نفس از چه روش هایی امکان پذیر است؟
تقویت اعتماد به نفس از چه روش هایی امکان پذیر است؟شناخت خود و ویژگی های مثبت شخصیتی از جمله راهکارهایی است که به تقویت اعتماد به نفس کمک می کند. مطالعه و گمک از افرادی که در این زمینه صاحب تخصص هستند نیز برای تقویت اعتماد به نفس ضروری می باشد. تلاش برای حضور بیشتر در اجتماعات به خصوص با بالا بردن سطح اطلاعات عمومی به منظور ارتباط گیری بهتر از دیگر راهکارهایی است که از طریق آن می توان اعتماد به نفس را افزایش داد.
چه راهکارهایی برای تقویت عزت نفس وجود دارد؟
چه راهکارهایی برای تقویت عزت نفس وجود دارد؟برای افزایش عزت نفس نیز تکنیک های مختلفی وجود دارد که از جمله آن ها می توان شناخت باورها و جداسازی باورهای مثبت و منفی از یکدیگر را نام برد.
همچنین برای تقویت این ویژگی فرد باید تلاش به پذیرش خود داشته باشد و این نکته را قبول کند که تمام انسان ها دارای ویژگی های خوب و بد بوده و با ارتقا ویژگی های خوب می توانند از بدی ها و کمبودهای خود بکاهند. تشویق خود در صورت موفقیت در امور و توانایی نه گفتن برای حفظ شخصیت از دیگر راهکارهایی هستند که می توانند به تقویت عزت نفس کمک کنند.
با توجه به تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس، هرکدام از این ویژگی ها اثرات مختلفی در زندگی فرد می گذارند. هرچند که در مجموع به دلیل شباهت های زیاد بسیاری از دستاوردهای عزت نفس و اعتماد به نفس یکسان است اما هرکدام دارای مزایای جداگانه ای نیز می باشند.