دنیای مطلوب چیست و چه نقشی در روابط ما ایفا می کند؟
دنیای مطلوب یک ابزار شگفت انگیزیست که می توانیم به وسیله آن روابط خودمان را بی نظیر بکنیم اگر نحوه استفاده کردن از این ابزار را بلد باشیم.
مثلا اگر می خواهیم با یک شخصی ارتباط صمیمی و عاطفی برقرار کنیم،می توانیم از این ابزار استفاده کنیم.
ابزاری است که در ارتباط با همسر کاربرد دارد و می توانیم به وسیله آن اثر گذاری مان را بیشتر کنیم.
ابزاری است که در ارتباط با فرزندان کاربرد دارد که می توانیم به وسیله آن بر روی فرزندان خود نفوذ داشته باشیم و آنها را با اشتیاق خود به کاری دعوت کنیم.
ابزاری است در ارتباط با مدیر و کارمند و خریدار و فروشنده کاربرد دارد و به طور خلاصه ابزاری است که می توانیم در هر لحظه از روابطمان از آن استفاده کنیم تا به هدف خود دست پیدا بکنیم.
و اگر شما می خواهید با دنیای مطلوب آشنا بشوید و آن را در روابط خود استفاده بکنید،حتما تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
دنیای مطلوب چیست؟
تئوری دنیای مطلوب توسط ویلیام گلاسر روانشناس و نویسنده کتاب تئوری انتخاب مطرح شده است و دنیای مطلوب را اینگونه تعریف می کند:
«دنیای مطلوب دنیای کوچک و شخصی است که از لحظه تولد در ذهن خلق می شود و با ایده آل های شخص ساخته می شود.»
یعنی اینکه چه چیزهایی داشته باشیم،با چه کسانی ارتباط بگیریم،چه عقاید و باور هایی را انتخاب بکنیم،به کدام مناطق سفر برویم،با چه کسی ازدواج بکنیم و در نتیجه چیزی که به ما احساس خوبی را منتقل بکند،در دنیای مطلوب ما قرار میگیرد!
و اولین کسی که وارد دنیای مطلوب ما می شود،مادرمان است.
چون در دوران کودکی اون تنها کسی بود که همیشه احساس ما را خوب می کرد یعنی اگر گرسنه می شدیم به ما شیر می داد تا احساس سیری بکنیم،اگر خراب کاری می کردیم،آن را حلش می کرد تا احساس بهتری داشته باشیم و چون مادر ما همیشه باعث ایجاد احساس خوب در ما می شد،آن را وارد دنیای مطلوب خودمان کرده ایم.
دنیای مطلوب شالوده زندگی ماست!
دنیای مطلوب شالوده زندگی ماست و ما مطیع دنیای مطلوب خودمان هستیم و بر اساس آن زندگی می کنیم.
یعنی اگر در دنیای مطلوب من دوچرخه وجود داشته باشد،حتما به سمت دوچرخه سواری کشیده می شوم ولی اگر اتومبیل باشد به سمت آن حرکت می کنم.
یا اگر در دنیای مطلوب من پزشک شدن به من احساس خوبی بدهد،میروم رشته تجربی می خونم و بعدا میرم پزشکی رو به عنوان شغل خودم انتخاب می کنم ولی اگر پزشک شدن به من اصلا احساس خوبی ندهد آن را وارد دنیای مطلوب خودم نمی کنم و به سمت پزشک شدن نمی روم و اگر دیگران مثل پدر و مادرم با زور بخواهند من پزشکی را به عنوان شغل خودم انتخاب بکنیم در این صورت اولا با نارضایتی به این سمت می روم و دوما رابطه من با والدینم همیشه شکر آب خواهد شد.و این مشکلی که در اکثر خانواده ها دیده میشود.
دنیای مطلوب من فقط مختص خود من است!
دنیای مطلوب ما فقط مختص خود ماست و دنیای مطلوب دیگران فقط مختص خودشان است و اتفاق بسیار نادری است که دنیای مطلوب دو نفر شبیه به هم باشد و به خاطر این که دنیای مطلوب هیچ دو نفری شبیه به هم نیست،باعث بروز تعارضات مختلف در روابط می شود و اگر همه ما از وجود چنین دنیایی خبر دار بودیم،می توانستیم به خوبی با هم کنار بیاییم.
یعنی من از یک چیزی لذت می برم و طرف مقابل من هم از چیز دیگری لذت می برد.و این امر کاملا طبیعیه!
به مثال قبلی برگردیم:
والدین می خواهند فرزندشان پزشکی را به عنوان شغل خودش انتخاب بکند و از اینکه ببینند فرزندشان در لباس دکتر است به احساس بسیار خوبی دست پیدا می کنند ولی فرزندشان اصلا به فکر پزشک شدن نیست و احساس بسیار بدی نسبت به این شغل دارد و تصمیم گرفته است که به سمت هنر برود،چون از این کار لذت می برد.
در این حالت که در روابط خودمان بسیار زیاد دیدیم،یعنی من یک خواسته ای دارم و طرف مقابل من هم یک خواسته متفاوتی دارد و این اتفاق یعنی ایجاد یک تعارض!
و اغلب افراد در این حالت به جای اینکه این تعارض را مدیریت و یا حل بکنند،سعی می کنند با روش های مختلف خواست های خودشان را به طرف مقابل تحمیل بکنند و این کار باعث ایجاد جر و بحث،دعوا و سردی رابطه می شود!
گونتر کراس نویسنده مطرح آلمانی در این رابطه می گوید که: من فکر می کنم آنچه موجب رنجش آدم ها از یکدیگر می شود،این است که: غالبا ما آدم ها توقع داریم طرف مقابلمان،به تمام وقایع دنیا از زاویه دید ما نگاه کند!
در صورتی که درون هر آدمی،یک دنیای متفاوتی وجود دارد که با پذیرش این تفاوت ها،روابط شکل مناسب تری خواهند داشت.
دنیای مطلوب ما به عنوان قصر در ذهن ماست!
تصور بکنید که دنیای مطلوب ما به عنوان یک قصر است که از لحظه تولد آن را ساخته ایم.
یعنی ما یک قصری در ذهن خودمان داریم که هر چیزی که به ما احساس خوبی می دهد،آن را وارد قصر خودمان می کنیم!
مثل مادرمان،باورهایمان،افراد و خیلی چیزهای دیگر که در ادامه این مقاله بیشتر در مورد آنها صحبت می کنیم.
و نکته بسیار مهم اینجاست و لطفا بیشتر دقت بکنید.
هر کسی اگر بخواهد به قصر ما حمله بکند و یا اینکه محتویات قصر را بخواهد تغییر بدهد،ما با آن شخص درگیر می شویم و آن را از قصر خودمان به بیرون می اندازیم!
به عنوان مثال یکی از افرادی که در داخل قصر ما جا خوش کرده است،مادرمان است!
اگر کسی بخواهد به مادر ما بی احترامی بکند،یعنی به محتویات قصر ما حمله بکند،ما آن شخص را از قصر خودمان بیرون می اندازیم.
یعنی اگر دوست شما به مادرتان بی احترامی بکنید،شما ارتباطتان را با آن کمرنگتر می کند و این یعنی اینکه شما به صورت ناخودآگاه دوستتون رو به بیرون از قصر پرتاب کرده اید!
یا یک مثال دیگر برای شما بزنم تا این موضوع کاملا برای شما واضح شود:
شما یک هدفی دارید و این هدف به شما احساس خوبی میدهد و به خاطر همین آن را وارد قصر خودتون کردید.
در این شرایط این هدف خودتان را به یک شخصی می گوید و آن شخص چنان هدف شما را مسخره می کند که حالتان گرفته می شود!
چرا حالتان گرفته می شود؟به خاطر اینکه به محتویات قصر شما بی احترامی کرده است!
و در نتیجه شما آن شخص را به قصر خودتان راه نمی دهید و در نتیجه ارتباط شما با آن شخص سرد تر می شود!
ولی اگر همان شخص به جای اینکه هدف شما را مسخره می کرد،از هدف شما استقبال می کرد و به شما چندین راهکار دیگر میداد تا بتوانید به هدف خودتان سریعتر برسید،در این صورت همان شخص را وارد قصر خودتان می کردید،چون به محتویات قصر شما احترام گذاشته بود و در نتیجه ارتباط شما با آن شخص بهتر می شد.
باید به دنیای مطلوب دیگران احترام بگذاریم!
ما باید به محتویات قصر دیگران احترام بگذاریم،قضاوت نکنیم و آن ها را بپذیریم و اگر این سه کار را انجام بدهیم و به شخص احساس خوب منتقل بکنیم،آن شخص ما را به قصر خودش وارد میکند و در نتیجه ارتباط ما با آن شخص بهتر و عالی تر می شود.
ولی اگر برعکس این کار را انجام بدهیم،یعنی به محتویات قصر آنها بی احترامی بکنیم،قضاوت بکنیم،مسخره بکنیم و سعی بکنیم که محتویات قصر آنها را تغییر بدهیم،در این صورت شخص ما را از قصر خودش بیرون می اندازد و اجازه نمی دهد ما وارد قصرش بشویم و در نهایت ارتباط ما با آن شخص بدتر می شود.
در حالت کلی اگر می خواهیم ارتباط خودمان را به وسیله دنیای مطلوب با دیگران بهتر بکنیم،این است که محتویات قصر آنها را بشناسیم،به آنها احترام بگذاریم،احساس خوبی به آنها منتقل می کنم و در نهایت وارد قصر آنها بشویم!
شناخت دنیای مطلوب دیگران
خیلی مهم است که ما بدانیم که در قصر دیگران چه چیزهایی وجود دارد چون اگر نشناسیم ممکن است به صورت ناخودآگاه به قصر دیگران بی احترامی بکنیم و این باعث می شود که ما احساس بد را به دیگران منتقل بکنیم که در نهایت باعث سردی روابط می شود.
در ادامه به به این موضوع می پردازیم که چه چیزهایی در دنیای مطلوب ما قرار دارد:
افراد
اولین موردی که در دنیای مطلوب ما وجود دارد،انسان هایی هستند که ما آنها را دوسشان داریم و عاشقشان هستیم.
به طور مثال شما ممکن است به یک بازیگری علاقه مند باشید و یک شخصی که بی خبر از دنیای مطلوب است به آن بازیگر بی احترامی کند و به شما بگوید که این هم شد بازیگر آخه…؟
در این حالت شما احساس بسیار بدی خواهید داشت چون شخص به دنیای مطلوب شما احترام نگذاشته است!
یا اگر کسی در دنیای مطلوب شما جا خوش کرده باشد و این اشخاص می تواند مادر یا همسر شما باشد در این حالت اگر کسی به آنها بی احترامی کند چه احساسی به آن فرد خواهید داشت؟
باورها و عقاید
دومین موردی که در دنیای مطلوب ما قرار دارد،یک سری باور ها و عقایدی است که بر طبق آن زندگی می کنیم و این عقاید و باور ها فقط مختص دین و مذهب نیست بلکه گستره وسیعتری دارد.
اگر دقت کنید امروزه مخصوصا در تاکسی ها،اکثر افراد در مورد باورهای همدیگر جر و بحث می کنند و می خواهند به دیگری ثابت کنند که عقاید من درست است و عقاید تو اشتباه است.
وقتی ما بپذیریم که همه انسان ها می توانند عقاید متفاوت تری داشته باشند،بسیاری از مشکلات در زندگی ما حل می شود.
نکته مهمی که وجود دارد این است که عقاید ما برای خود ماست و عقاید دیگران برای خود آنهاست.و عقاید و باور های من برای من درست است و عقاید و باور های دیگران برای خودشان درست است.
ما نمی توانیم قضاوت کنیم که چه باور ها و عقاید درست است و چه باور ها و عقاید اشتباه است.چون باور ها و عقاید ما نحوه زندگی های ما را می سازد و همه نسبت به باور ها و عقاید خود تعصب خیلی زیادی دارند.
بحث باور ها و عقاید فقط مربوط به دین و مذهب نمی باشد و بحث بسیار گسترده تری دارند.از نحوه لباس پوشیدن می تواند شروع شود تا به دین و مذهب برسد.
یادم می آید زمانی که سوم دبیرستان امتحانات پایان ترم می دادیم از بغل دستیم خواستم که در امتحان به من تقلب برساند ولی او گفت تقلب کردن حرام است و من مرتکب گناه نمی شود و درخواست تو را قبول نمی کنم!
این دوست من با این باور ها زندگی می کرد و نه می توانیم بگوییم که باورش درست است و نه می توانیم بگوییم که اشتباه است،فقط می توانیم به باورهای او احترام بگذاریم.چون روابط ما بسیار مهمتر از اثبات باور های مان به همدیگر است!
ارزشها و اصول
سومین موردی که در دنیای مطلوب ما قرار دارد،یکسری ارزش ها و اصولی است که به آن پایبند هستیم.
به طور مثال در دنیای مطلوب یک شخصی نظم از همه چیز مهمتر است و دوست دارد همه چیز منظم و مرتب باشد ولی در دنیای مطلوب یک شخص دیگری اصلا نظم معنایی ندارد و دوست دارد همه چیز نامرتب باشد!
حالا فرض کنید کسی که نظم برایش از همه چیز مهم تر است به کسی که دوست دارد بی نظم باشد بگوید که تو باید منظم باشی و این چه وضع زندگی کردن است!
در این صورت فرد منظم نه تنها ارتباط خودش را با آن شخص خراب می کند بلکه هر بار که این حرف را می زند،آن شخص او را از دنیای مطلوب خود خارج می کند.
اهداف و برنامه ها
چهارمین موردی که در دنیای مطلوب ما قرار دارد،اهداف و برنامه ها هستند.شاید این اتفاق برای شما افتاده باشد که اهداف و برنامه های زندگیتان را به یک شخصی تعریف می کنید و آن فرد چنان سرکوبتان می کند که میخواهید با یک چماق او را کتک بزنید!
در این صورت آن شخص به دنیای مطلوب شما بی احترامی کرده است و به خاطر همین شما آن را از دنیای کیفی خود خارج می کنید و یا دیگر در مورد اهداف و برنامه هایتان با او حرف نمی زنید.
مکانها
پنجمین موردی که در دنیای مطلوب ما قرار دارد مکان ها هستند.این مورد یکی از مهمترین بحث ها و اختلاف نظر هایی به وجود می آورد که می خواهیم به جایی مسافرت برویم و در نهایت تصمیم می گیریم که اصلا بیخیال مسافرت کردن بشویم و در خانه بمانیم!
به طور مثال فرزندان می گویند که به دریا برویم و پدر خانواده می گوید که به مکان های زیارتی برویم و مادر خانواده می گوید که به کیش برویم چون بازار های زیادی دارد!
در این گونه موارد همه می خواهند دنیای مطلوب خودشان را در دنیای واقعی ببیند و به خاطر همین دچار اختلاف نظر می شوند و در نتیجه تصمیم می گیرند که به هیچ کجا نروند.
ولی اگر از دنیای مطلوب هم خبر داشته باشیم،در این صورت می توانیم موضوع را بهتر مدیریت کنیم و جر و بحث ها را تا حدی کاهش بدهیم.
احساسات
ششمین موردی که در دنیای مطلوب ما قرار دارد،احساسات هستند.
وقتی یک سریالی در تلوزیون پخش می شود برخی افراد با دیدن صحنه های فیلم احساساتی می شوند و شروع به گریه کردن می کنند.در این گونه موارد برخی افراد می خواهند خودنمایی بکنند و میگویند که چرا گریه می کنه این که فقط فیلمه!!
ما نمی توانیم به احساسات کسی بی احترامی کنیم،چون آن لحظه دلش می خواهد گریه کند و ما هم باید به احساسات شخص احترام بگذاریم و کاری به کارش نداشته باشیم.
دارایی ها
هفتمین موردی که در دنیای مطلوب ما قرار دارد،دارایی ها هستند.همه ما از داشتن یک سری چیز ها خوشحال می شویم و این چیز ها می تواند گوشی همراه باشد،اتومبیل باشد،دوچرخه باشد،لباس خاص باشد یا هر چیز دیگری می تواند باشد.
حالا فرض کنید که یک لباسی را تهیه کرده اید و آن را به یک نفری نشان می دهید و آن شخص می گوید که بدتر این لباسی نبود که بخری؟! اگر شما خانم باشید حتما موی سر آن شخص را از جای خودش می کنید.
حرف پایانی در مورد دنیای مطلوب
همانطور که در اوایل این مقاله بیان کردم،باید محتویات قصر دیگران را بشناسیم و به آنها احترام بگذاریم تا روابط ما عالی تر شود.
کاری که باید شما انجام بدهید این است که یک شخصی را انتخاب بکنید که می خواهید ارتباط خودتان را با آن شخص بهتر بکنید،مثل همسرتان،فرزندتان،کارمندتان یا دوستتان!
وقتی شخص مورد نظر خودتان را انتخاب کردید،یک زمان اختصاصی تعیین بکنید تا دنیای مطلوب آن را بشناسید.
مثلا ببیند که از چه افرادی خوشش می اید،چه برنامه هایی را دوست دارد،چه عقاید و باورهایی دارد،چه ارزش و اصولی دارد و برای هر کدام حداقل باید ده مورد را پیدا بکنید و اگر کمتر از ده مورد پیدا بکنید این نشان میدهد که شناخت کافی از آن شخص را ندارید.
بعد از اینکه دنیای مطلوب شخص را پیدا کردید،سعی بکنید که به هیچ وجه به دنیای مطلوب آن بی احترامی نکنید.مثلا اگر همسر شما از دیدن فوتبال لذت می برد،نباید به فوتبال بی احترامی بکنید چون تنها کسی که آسیب خواهیدد ید خودش ما و روابط شما خواهد بود.
و هیچ وقت سعی نکنید که در باورهای اول بخواهید که دنیای مطلوب شخص را تغییر بدهید،بلکه باید از حضرت ابراهیم(ع) یاد بگیریم که اول با خورشید پرستان،خورشید پرستید و سپس با ماه پرستان ماه پرسید و بعدا با ستاره پرست ها ستاره پرستید و بعدا گفت که همه اینها افول می کنید و بعدا خدای خودش را معرفی کرد.
پس اول ارتباط خوب را برقرار بکنیم و بعدا از اینکه وارد قصر دیگران شدیم،در این صورت می توانیم یکسری تغییرات را با پیشنهاد دادن به خود شخص تغییر بدهیم!
در پایان از شما دعوت می کنم که مقاله های مرتبط را در سایت ذهن خلاق مطالعه بکنید.
چگونه از دیگران تعریف بکنیم؟
مهارت همدلی چیست و چگونه این مهارت را در خودمان پرورش بدهیم؟
چرا روابط روز به روز سردتر می شود؟