تقویت عزت نفس یکی از مهمترین راه ها برای رسیدن به موفقیت به شمار می رود.ما اگر عزت نفس نداشته باشیم یعنی خودمان را ارزشمند ندانیم،نمی توانیم در عرصه های مختلف خودنمایی کنیم و در نتیجه موقعیت های بسیار زیادی را از دست خواهیم داد.
در این مقاله ماقصد داریم چندین روش برای تقویت عزت نفس بیان بکنیم و اگر شما نیز مایل هستید که عزت نفس خودتان را تقویت کنید،به شما پیشنهاد می کنم تا پایان این مقاله با ذهن خلاق همراه باشید.
1.تقویت عزت نفس با احساس ارزشمندی از درون
ما تا زمانی که از دورن احساس ارزشمندی نکنیم،قطعا نمی توانیم ارزشمند بودن خودمان را بروز بدهیم و به خاطر همین از موقعیت های زیاد فرار خواهیم کرد چون احساس خواهیم کرد که ما لایق آن موقعیت نیستیم!
همه ما استعداد ها و توانایی ها و ویژگی های فوق العاده عالی را داریم ولی به آنها بی توجهی می کنیم و فکر می کنیم که چندان مهم نیستند و زمانی که کوچکترین توانایی های دیگران را می بینیم،حسرت می خوریم که ای کاش من هم مثل او بودم!
این گونه اندیشه ها و باور ها از دوران کودکی در ما شکل گرفته است و اطرافیان ما از روی دلسوزی ،که می خواستند ما رشد کنیم ،روش های اشتباهی را پیاده سازی می کردند و ما را با دیگران مقایسه می کردند.
به طور مثال می گفتند که دوستت علی در درس ریاضی بیست گرفته ولی تو نتونستی مثل اون باشی!
ما از دوران کودکی این گونه حرف ها را شنیده ایم و باور کرده ایم و به خاطر همین همیشه به بیرون از خود نگاه می کنیم و فقط به فکر این هستیم که ای کاش مثل فلان کس باشیم و این عمل باعث می شود که ما از خود واقعی مان دور بشویم و نتوانیم ویژگی های خوب خودمان را ببینیم و در نتیجه احساس بی ارزشی می کنیم و این گونه باورها و افکار برای تقویت عزت نفس مثل سم می ماند و باید به این موضوع نیز آگاه باشیم!
در یکی از سخنرانی هایی که داشتم،یکی از مخاطبان گفت که من همیشه به نقاط منفی خودم توجه می کنم و گاهی اوقات آنقدر در این کار زیاده روی می کنم که از خودم ناراحت می شوم و احساس می کنم که چندان مهم نیستم و به خاطر همین دیگر نمی توانم به خودم رسیدگی کنم و خودم را همین طور که است دوست داشته باشم.
تقریبا این مسئله را همه ما داریم و به جای تمرکز کردن به نقاط قوت خودمان،به نقاط منفی خود توجه می کنیم و این عمل باعث می شود که عزت نفس ما به شدت پایین بیاید و در نتیجه ما احساس ارزشمندی نکنیم و این گونه باورها و افکار برای تقویت عزت نفس مثل سم می ماند و باید به این موضوع نیز آگاه باشیم!
ما باید از نقاط منفی خود آگاه باشیم و تلاش کنیم که آنها را به نقاط مثبت خود تبدیل کنیم و در این مورد اصلا جای بحثی وجود ندارد. ولی نکته مهمی که وجود دارد این است که ما باید هر روز به خودمان یادآوری کنیم که چه ویژگی های خوبی داریم و چه کارهای مهم و بزرگی در زندگی مان انجام داده ایم!
همین الان یک کاغذ و خودکار بردارید و ده ویژگی مثبت خودتان را بنویسید و سعی کنید هر روز این لیست را کامل تر بکنید و این یکی از بهترین تمرین ها برای تقویت عزت نفس به شمار می رود.
شاید برخی از شما بگویید که من اصلا ویژگی خوبی ندارم یا کار چندان بزرگی را انجام نداده ام و نمی توانیم این تمرین را انجام بدهم!
جنس تمام این گونه حرف ها از بهانه است. چون ما تا به حال به این موضوع خوب فکر نکرده ایم،و فکر می کنیم که اصلا ویژگی خوبی نداریم یا کار مهمی را انجام نداده ایم ولی اگر خوب دقت کنید می توانید صد ها مورد را یادداشت کنید.
وقتی که این تمرین را انجام دادید و لیستی از ویژگی های خوب و کارهایی که به آنها افتخار می کنید را تهیه کردید،هر روز بعد از بلند شدن از خواب و قبل از خوابیدن آن را برای خودتان در جلو آینه با صدای بلند بگویید.
به طور مثال می توانیم بگوییم که:
- من مهربان هستم چون با دیگران با مهر و محبت برخورد می کنم
- من انسان خلاقی هستم،چون کارهای زیاد خلاقانه ای را انجام داده ام.
2.تقویت عزت نفس با کندن برچسب های منفی
روانشناسی یک اعدامی را روی تخته سنگی خواباند و چشمان او را بست و به او گفت:
من شاهرگ تو را خواهم زد و تو به زودی جان خودت را از دست خواهی داد!
سپس روانشناس تکه ای از شیشه را از زمین برداشت و روی دست مرد کشید و مرد احساس سوزش کرد ولی حتی دستش یک خراش کوچک هم برنداشت.
سپس روانشناس یک قطره چکانی برداشت و روی دست مرد قطره قطره آب ریخت و مداوم به او می گفت:تو خون زیادی از دست دادی و به زودی خواهی مرد.
مرد اعدامی خیال می کرد که رگ دستش زده شده و به زودی میمیرد در صورتی که دستش خراش کوچک هم نداشت.
مدتی گذشت و دیدند که اعدامی دیگر نفس نمی کشد و او مرده است!
آن مرد فقط با برچسبی که روانشناس به او زده بود،جان خودش را از دست داد!
بسیاری از برچسب هایی که ما به خودمان می زنیم یا دیگران برای ما نسبت می دهند،اکثر آنها ناشی از خطاهای شناختی است.به طور مثال وقتی کاری را درست انجام نمی دهیم به خودمان برچسب بی عرضگی یا نادانی را می زنیم!
خطاهای شناختی مانند شکلک در آوردن با دستمان روی سایه است.به طور مثال وقتی ما با دستمان مثلا شکل یک پرنده ای را روی سایه نشان می دهیم،آیا واقعا پرنده ای وجود دارد؟قطعا خیر!
بسیاری از برچسب هایی که به خودمان می زنیم یا دیگران برای ما می زنند،ناشی از خطاهای شناختی است و واقعیت ندارد مثلا زمانی که می گوییم من دوست داشتنی نیستم یا من همیشه یک شکست خورده هستم و نمی توانم موفق بشوم!
وقتی شما به خودتان برچسب می زنید که من یک نادان هستم تا به حال به این موضوع فکر کرده اید که چرا به خودتان برچسب نادانی را زده اید؟چه کسی مهر تاییدی نادانی را برای شما زده است؟یا چه کسی گفته است که شما نادانی؟
برچسب زدن یک رفتار کاملا غیر منطقی است،چون اصلا حقیقت ندارد.
به طور مثال علی در درس ریاضی نمره کمی را می گیرد ولی به خودش برچسب گیج و ضعیف و نادان نمی زند و می گوید که کمتر تلاش کردم و دفعه بعدی بیشتر تلاش می کنم و نمره بهتری را می گیرم.
ولی رضا با دیدن نمره کم ریاضی خود فورا برچسب هایی مثل من استعداد ریاضی را ندارم یا مغز من نمی کشد را برای خودش می زند و فکر می کند که واقعا استعداد ندارد و به خاطر همین تلاش نمی کند و در نتیجه به این باور می رسد که من در ریاضی خوب نیستم!
یکی از بهترین روش ها برای از بین بردن برچسب های منفی،جایگزین کردن آنها با برچسب های مثبت است.به طور مثال اگر به خودمان برچسب شکست خورده زده ایم می توانیم آن را با برچسب من همیشه موفق می شوم جایگزین کنیم.